Dijital dünyada güvende miyiz?
Kişisel verilerin kötüye kullanımına dair endişeler giderek artarken, BAREM’in global ortağı WIN International’ın 39 ülkede yaptığı araştırma, dijital tehditlerin kapsamını ortaya koyuyor. Araştırmada, spam maillerin ve kimlik avı saldırılarının en yaygın tehditler olduğu görülürken, dünya genelinde katılımcıların %64’ü, Türkiye’de ise %47’si kişisel verilerinin kötüye kullanıldığı durumlarla karşılaştığını belirtiyor. Sonuçlar, bu tehditlere karşı dijital okuryazarlığın kritik önem taşıdığını vurguluyor.
BAREM Pazar Araştırma ve Danışmanlık ajansının global ortağı WIN International ile birlikte dijital dünyanın tehlikelerine dair bireysel deneyimleri araştırdı. Dünya genelinde 39 ülkede, 33.866 kişi ile yapılan anket, verilerin kötüye kullanımını detaylı bir şekilde analiz ederek çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.
Verilerin kötüye kullanımı (data misuse), verilerin, toplandıkları veya izin verilen amacın dışında, genellikle hata, ihmal veya etik dışı yollarla kullanılmasıdır. Örneğin, kişisel verilerin izinsiz paylaşılması veya pazarlama iletişiminde kullanılması bu kapsama girer.
Verilerin agresif olarak kötüye kullanımı (aggressive misuse) ise,verilerin kasıtlı, planlı ve zarar verme amacıyla kötüye kullanılmasıdır. Kimlik avı saldırıları, fidye yazılımları veya dolandırıcılık gibi yöntemlerle veriler üzerinden maddi veya manevi kazanç elde etme girişimleri bu kapsamda değerlendirilir.
Özetle; verilerin kötüye kullanımı daha geniş ve genel bir kavramken, agresif kötüye kullanım doğrudan zarara yönelik, kasıtlı ve planlı eylemleri ifade ediyor. Araştırmada katılımcılara, spam, kimlik avı, oltalama, kişisel bilgilerin sızdırılması, banka ya da kredi kartı hesabının hacklenmesi veya e-posta hesabının hacklenmesi durumlarıyla karşılaşıp karşılaşmadıkları soruldu. Bunlardan son üç durum, agresif olarak kötüye kullanım olarak tanımlandı.
Verilerin kötüye kullanımına erkekler daha çok maruz kalıyor
Araştırma sonuçlarına göre yukarıda bahsedilen durumlardan herhangi biri ile karşılaşanların oranı dünya genelinde %64, Türkiye’de ise %47. Kadınlar, hem dünya genelinde hem de Türkiye’de bu tür durumlara erkeklere oranla daha az maruz kalıyor. Yaş gruplarına göre bakıldığında, dünyada yaş grupları benzerlikler gösterirken, Türkiye’de 35-54 yaş grubunda bu oran diğer gruplara kıyasla daha yüksek.
En yaygın dijital tehdit spam ve kimlik avı
Küresel çapta verilerin kötüye kullanıldığı vakalar incelendiğinde, spam mailler %43’lük oranla en yaygın tehdit olarak öne çıkarken, kimlik avı/oltalama %34 oranla yaşanıyor. Agresif kötüye kullanım eylemlerinde ise kişisel bilgilerin sızdırılması ve e-posta hesaplarının hacklenmesi %13, banka veya kredi kartı hesaplarının hacklenmesi ise %12 oranlarında dağılım gösteriyor.
Türkiye’de verilerin kötüye kullanımı vakalarında, katılımcıların %34’ü spam maili aldığını, %14’ü kimlik avına maruz kaldığını ifade ediyor. Agresif kötüye kullanımın başında kişisel bilgilerin sızdırılması (%14), ardından banka ya da kredi kartı hesabının hacklenmesi (%11) ve e- posta hesabının hacklenmesi (%10) geliyor.
Verilerin dünyada ve ülkemizde kötüye kullanımı, özellikle de “banka hesabının veya kredi kartının hacklenmesi” gibi agresif kullanım oranlarının yüksekliği, dijitalden korkma nedenlerine açıklık getiriyor. Aynı zamanda güvende olmak için dijital okur yazarlığın önemini ortaya koyuyor.
