Blokzinciri teknolojisi, Bitcoin’in piyasaya girmesi ile ortaya çıktı, bununla birlikte bu teknoloji, yalnızca finans alanında devrimler yaratmadı. Dijital sanat dünyasına yön veren NFT’ler, blokzinciri teknolojisinin ‘değiştirilemez veri’ özelliği ile milyarlarca dolarlık bir sektör yarattı. Peki NFT nedir? Nasıl ortaya çıktı ve hangi özellikleri sunuyor? NFT’ler hakkında bilinmesi gerekenlere bakalım.
NFT nedir?
NFT, İngilizcede ‘Non fungible token’ ifadesinin kısaltmasıdır. Takas edilemez dijital varlık olarak tanımlanabilecek NFT’ler, kriptografi ile blokzincirine gönderilmiş dijital varlıktır. Kripto para işlemlerinde blokzincirinde cüzdan, token ve işlem doğrulama verileri yer alır. NFT’de ise, blokzincirinde dijital varlıklar bulunur. Yani bir fotoğraf, video ya da ses dosyası herhangi bir blokzincirine yüklendiğinde, sahipliği ve nadirliği doğrulanmış bir dijital eser olarak kabul edilebilir.
NFT ilk ne zaman ortaya çıktı?
Üretilen ilk NFT eser 2014 yılındaydı. Bununla birlikte, NFT kavramının dikkat çektiği yıl 2017 oldu. İlk NFT koleksiyon, günümüzde en değerli NFT koleksiyonları içinde yer alan Crypto Punks oldu. Crypto Punk’ın ardından farklı koleksiyonların ortaya çıkması, sektörün hızla büyümesini sağladı. NFT pazar büyüklüğü 2020 yılı içinde 100 milyon dolar seviyesinde olurken, 2021’de pazar 22 milyar dolara ulaştı. Bu da, 1 yıl içinde NFT ekosisteminin 20 kattan fazla büyüdüğünü gösteriyor. NFT’lerle ilgili diğer bir önemli veri de, piyasadaki NFT’lerin yüzde 50’sinden fazlasının, koleksiyoncuların yüzde 2’sine ait olması.
NFT ile kripto paranın farkı nedir?
Bitcoin, Ethereum ya da diğer kripto paralar, NFT gibi blokzinciri üzerinde yer alan birer veri anlamına geliyor. Ancak kripto para ile NFT arasında önemli bir fark var, o da NFT’lerin takas edilemez olması. Ethereum sahibi bir yatırımcı, ETH’sini BTC ya da SOL gibi bir varlıkla anında takas edebilir. NFT sahibi bir kişi ise, NFT’sini başka bir varlıkla takas edemez. Buna karşın, NFT için belirlenen bir fiyat olabilir, kripto para üzerinden belirlenen fiyatı etkileyen birçok faktör söz konusudur.
NFT’ler neden satın alınıyor?
NFT eserler, blokzinciri üzerinde kaydedilmiş ve doğrulanmış bir yapıda olsa da, teknik olarak bir dijital varlıktır. Yani milyonlarca dolara satılmış bir görsel, Google üzerinden bilgisayara indirilebilir. Ancak bir eseri indirmek ile, NFT’sine sahip olmak arasında ciddi bir fark var. Milyonlarca kişinin
bilgisayarına indirebileceği herhangi bir jpeg dosyası bir kopyadır. Ethereum ya da diğer blokzincirleri üzerinde yer alan bir NFT’yi satın almak ise, eserin orijinaline sahip olduğunuzu gösterir. NFT’ler, hem yatırım hem de koleksiyon amacı ile satın alınabilmektedir.
NFT nasıl üretilir?
NFT’ler, bir blokzinciri üzerinde yer alması gereken dijital varlıklardır. Her blokzincirinde, NFT’ler için farklı bir token standardı söz konusu olabilir. Günümüzde NFT piyasası, Ethereum blokzinciri ağırlıklı ilerlemektedir. Ethereum ağında, NFT’ler ERC-721 token standardına sahip olmalıdır. Tabii ki, NFT üretmek, bu alanda yatırım yapmak isteyenler için blokzincirine bir dijital varlık yükleme fikri, karışık gelebilir. NFT platformları sayesinde, dijital varlıkların Ethereum ve diğer blokzincirlerine yüklenmesi pratik hale getiriliyor. Bu süreçte sahip olunması gereken ilk şey bir kripto para cüzdanı.
NFT nasıl satın alınır?
NFT yatırımı yapmak için, NFT üretmede olduğu gibi bir kripto para cüzdanına sahip olmak ya da kripto para borsasına üye olmak gerekiyor. NFT satın alırken, NFT alım satımının gerçekleştiği pazar yerleri tercih edilmektedir. Pazar yerleri, satıcıların kendi NFT’lerini belli fiyatlardan listeledikleri alanlardır. NFT satın alırken, sabit bir fiyat üzerinden ödeme yapılabilir ya da açık artırmaya katılmak mümkündür. Ödeme işleminin tamamlanmasının ardından NFT, satın alan kişinin cüzdan adresine gönderilir. Satın alan kişi, NFT’yi istediği fiyattan yeniden satışa çıkarılabilir.
NFT nereden satın alınır?
NFT alım satım işlemlerinde, NFT pazar yerleri önemli bir ilgi görüyor. Her blokzinciri için, farklı NFT satış siteleri tercih edilmektedir. Günümüzde popüler NFT alım satım siteleri içinde yer alan Opensea ya da Rarible gibi siteler, Metamask-Trustwallet gibi web3 cüzdanları ile bağlantı kurularak alım satım işlemlerinin yapılabileceği platformlardır.
Kripto para borsası üzerinden NFT satın almak da, pratik ve güvenli olması bakımından tercih sebebi. NFT alım satımı sunan borsalar içinde, dünyanın en büyük borsalarından Kucoin ilk sıralarda geliyor. Borsa, Wonderland adlı kripto para alım satım platformunu sunmasının yanında, Windvane adlı alım satım ve swap platformuna da sahip.
NFT değeri nasıl belirlenir?
Kripto sanat olarak ifade edilen NFT’ler içinde, milyonlarca dolara satılan eserlerin yer alması akıllara ‘NFT değeri nasıl belli oluyor’ sorusunu getirebiliyor. NFT, bir eserin sahipliğinin kanıtıdır. Bununla birlikte NFT değerini belirleyebilecek birçok faktör olabilir. NFT değeri, şu faktörlere göre belirlenir:
- Eserin, gelecekte koleksiyonerler tarafından görebileceği ilgi
- NFT’yi üreten kişinin ya da şirketin profili
- NFT’nin, bir koleksiyon içindeki nadirliği
- Eserin sanatsal değeri
- NFT’nin yer aldığı koleksiyonun topluluğunun gücü
NFT’lerin değeri, görülebileceği gibi birçok farklı faktöre göre değişebilir. Değeri yüz binlerce, hatta milyonlarca dolar olan Bored Ape Yacht Club gibi özel toplulukların NFT’leri, bir bakıma topluluğa giriş bileti taşıdığı için, farklı avantajlar sunabilir.
Bugüne kadar satılan en pahalı 10 NFT
NFT ekosisteminde günümüze kadar milyonlarca eser satıldı. Ancak bazı NFT’ler var ki, on milyonlarca dolara satılarak dünya gündeminde yer aldı. En pahalı 10 NFT listesi şu şekilde:
- The Merge: 91,8 milyon dolar
- The First 5000 Days: 69,3 milyon dolar
- Clock: 52,7 milyon dolar
- HUMAN ONE: 28,9 milyon dolar
- CryptoPunk #5822: 23,7 milyon dolar
- Alien Cryptopunk #7523: 11,7 milyon dolar
- TPunk #3442: 10,5 milyon dolar
- CryptoPunk #4156: 10,2 milyon dolar
- CryptoPunk #5577: 7,7 milyon dolar
- CryptoPunk #3100: 7,6 milyon dolar
Her biri, dünyanın en popüler koleksiyonları içinde yer alan ve ünlü tasarımcıların imzasını taşıyan NFT’ler, kripto sanat kavramının ulaşabileceği noktaları gözler önüne seriyor.
NFT iyi bir yatırım mı?
Kripto para teknolojisi, birçok kavramı hayatımıza soktu. NFT’ler ise, 2021 yılına damgasını vuran bir alan oldu. Koleksiyonluk bir sanat eseri olmasının ötesinde, NFT’lerin bir ‘topluluğa giriş’ bileti olması, koleksiyonun gördüğü talebe göre ciddi kazançlar sunması birçok yatırımcının NFT’leri tercih etmesini sağladı. Günümüzde onlarca NFT platformunda, binlerce koleksiyon ve milyonlarca NFT bulunuyor. Satışlar ve elde edilen kâr, tamamen talebe göre şekillendiği için NFT yatırımında dikkatli olunması önemli. Potansiyel barındıran koleksiyonlar, bir yatırım aracı olarak düşünülebilir.
NFT satın almak için, dünyanın en büyük borsaları içinde yer alan Kucoin tercih edilebilir. Kucoin NFT pazar yeri ve NFT alım satım piyasası, yeni NFT koleksiyonlarına yatırım yapmak ve yüksek yatırım geri dönüş oranı elde etmek için ideal fırsatlar barındırıyor.
