Gelecek kaygısı, farklı şekillerde kendini gösterebilen bir duygu durumudur. Günümüzde gelecek kaygısını birçok değişken beslemektedir çünkü dünya sürekli değişmekte ve gelişmektedir. Bu değişim ve gelişime uyum sağlayabilmek ve ihtiyaçlarını karşılayarak hayatta kalmak, kaygı seviyesinin artmasında etkili olabilmektedir. Her canlı gibi insan da kendini güvende hissetmek ister ve herkesin güvende olduğuna dair çeşitli dayanakları vardır. Kişinin bugünkü ya da gelecekteki durumuna dair bir belirsizlik olması, ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmayacağına yönelik bir kaygı olarak ortaya çıkarabilir. Elbette hayatın kontrol edemediğimiz yönleri bizde geleceğe yönelik kaygı uyandırdığında kişisel olarak kaygıyla baş etmek için kullandığımız davranış şekillerini bu duruma da uyarlamakta fayda vardır.
Gelecek kaygılarının bazı yaygın belirtilerine birlikte bakalım;
- Sürekli Endişe Hali: Gelecek kaygısı yaşayan kişiler genellikle sürekli bir endişe hali içindedirler. Olumsuz senaryoları düşünme ve gelecekle ilgili olumsuz olayları tahmin etme eğilimi vardır.
- Uyku Problemleri: Gelecek kaygısı, uyku düzenini bozabilir. Zihin sürekli aktif olduğunda, uyumakta zorluk çekmek veya uykusuzluk yaşamak yaygın olabilir.
- Konsantrasyon Zorluğu: Yoğun endişe, odaklanma yeteneğini etkileyebilir. Konsantre olmak ve işleri tamamlamak daha zor hale gelebilir.
- Sinirlilik: Gelecek kaygısı yaşayan kişilerde artan sinirlilik ve tahammülsüzlük görülebilir. Küçük sorunlar bile büyük bir stres kaynağı gibi hissedebilir.
- Fiziksel Belirtiler: Gelecek kaygısı sık sık fiziksel belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında kas gerginliği, mide rahatsızlıkları, baş ağrısı ve titreme yer alabilir.
- Kaçınma Davranışları: Gelecekle ilgili kaygılarla başa çıkmak için kaçınma davranışları geliştirmek yaygın bir tepkidir. Kişi, endişe duyduğu durumlardan kaçınmaya başlayabilir veya bu durumlarla ilişkilendirilen aktiviteleri sınırlayabilir.
Peki bu kaygıyı nasıl yönetebiliriz.
Gündelik hayatınızdaki sorunlardan sevdikleriniz ile birlikte vakit geçirerek, kitap okuyarak, müzik dinleyerek, egzersiz yaparak uzaklaşıyorsanız bu durumda da bu faaliyetler yine faydalı olacaktır. Böyle zamanlarda öz şefkatinizi kendinizden esirgememeye dikkat edin. Yine benzer kaygıları olan insanlarla paylaşımda bulunun. Ortak kaygısı olan insanların birbirleriyle iletişim kurması kimi zaman olumsuz anlamda besleyici yani kaygıyı arttırabilici olsa da bireyler kendilerini anlayan insanlarla iletişim kurduklarında rahatlayabilirler. Dolayısıyla sizinle benzer kaygıları olan insanlarla iletişimde olmak ancak bu kaygıların içinde kaybolmadan olumlu olasılıkları da düşünmek ve birbirinize destek olmak rahatlatıcı olacaktır. Gelecekteki bir durumdan ziyade sizin o duruma dair olumsuz beklentileriniz durumu olduğundan daha kötü görmenize ve kaygı seviyenizin artmasına sebep oluyor olabilir. Örneğin, herhangi bir olumsuz işaret olmasa da gelecek toplantınızda yöneticinizin size olumsuz geri bildirim vereceğini düşünüyor olabilirsiniz. Bunun gibi sonu hep kötü biten senaryolar yazdığınız anları fark ettiğinizde o senaryo üzerine daha fazla düşünüp gerçek olan oymuş gibi yaşamak yerine gerçekte neler olduğunu değerlendirin. Kendini gerçekleştiren kehaneti yaşarsın. Somut işaretlere odaklanın ve bunların ne anlama gelebileceğini gerçekçi bir gözle ele alın. Olumlu detaylara odaklanın. Bugünü değerlendirebilmek için var olan koşulları konuşmak, içinde bulunulan veya şahit olunan olumsuz tecrübelere odaklanmak kaçınılmaz gibi görünebilir. Ancak tüm zamanınızı ve enerjinizi buna odaklanmak için harcamamaya, sizi mutlu eden detaylara da vakit ayırmaya çalışabilirsiniz. Geleceğe henüz yaşanmadığı ve ihtimallerle dolu olduğu için olumlu bir pencereden bakmaya özen gösterin. Umut en pozitif duygu ve gelecekteki kaygılarımızı yönetmeden en etkili duygudur.
Gelecekteki belirsizlik sizi endişelendirebilir fakat geleceğinizi planlamak size iyi hissettirecek ve yapacağınız planlar sayesinde yapıcı adımlar atmış olacaksınız. Yaptığınız plan ile bu kaygıyı en iyi şekilde yöneteceksiniz.
Gelecek kaygısı gündelik hayatınızı normal haliyle devam ettirmenize engel oluyor ve sizi gündelik işlerinizi yapamayacak bir duruma getiriyorsa bu konuda uzmanlardan yardım almak ve gelecek kaygınızı yönetmek için yeni baş etme mekanizmaları inşa etmek yararlı olacaktır.
Sevgi ve farkındalık ile kalın.
