Elektronik kelepçe, kanundaki adıyla elektronik izlemenin kadına yönelik şiddet faillerinde uygulanması 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Dair Kanun’un 12. maddesinde düzenlenmiştir.
Teknik yöntemlerle takibi düzenleyen 12.maddeye göre “(1) Bu Kanun hükümlerine göre verilen tedbir kararlarının uygulanmasında hâkim kararı ile teknik araç ve yöntemler kullanılabilir. Ancak, bu suretle, kişilerin ses ve görüntüleri dinlenemez, izlenemez ve kayda alınamaz. (2) Teknik araç ve yöntemlerle takibe ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir” denmektedir.
6284 sayılı Kanun kapsamında şiddet mağduruna yönelik koruyucu tedbir kararları verilebileceği gibi şiddet uygulayanlara da hâkim kararıyla önleyici tedbir kararları alınabilmektedir. Şiddet uygulayana karşı uzaklaştırma kararı alınmasına rağmen bu karar yetersiz kalıyorsa ve şiddet uygulayan şiddet mağdurunun bulunduğu yerlere gelerek onu tehdit etmeye devam ediyorsa, uzaklaştırma kararını veren mahkemeden şiddet uygulayana karşı elektronik kelepçe takılması konusunda talepte bulunulabilir.
- ELEKTRONİK KELEPÇE KARARININ SÜRESİ NE KADARDIR?
Mahkeme tarafından bu talep kabul edilirse şiddet uygulayana karşı en fazla 6 ay için elektronik kelepçe takılması kararı verilir. Şiddet devam ederse ya da şiddet mağduru böyle bir tehlike altında ise ilk verilen karar sonrası süre tekrar değerlendirilir. duruma göre süre kısaltılabileceği gibi ilk verilen karar doğrultusunda aynen de devam edebilir.
- ELEKTRONİK KELEPÇE KARARININ İHLALİ HANGİ DURUMLARDA SÖZ KONUSU OLUR?
Takip sürecinde, izleme personeli tarafından, izlenen kişilerin uyarılmasını gerektirecek bir durumun tespiti halinde önce uyarı prosedürü, uyarıya rağmen Kararın ihlali halinde ise ihlal prosedürü uygulanır.
İzleme personeli tarafından şiddet uygulayan ile iletişime geçilerek uyarı prosedürünün uygulanacağı durumlar şunlardır;
- Şiddet uygulayanın, izleme merkezi tarafından belirlenen tampon bölgeye girmesi.
- Şiddet uygulayanın, alıcı cihazı yanında taşımaması veya şarj etmemesi.
- Şiddet uygulayanın, elektronik kelepçeye ve alıcı cihaza zarar verecek biçimde müdahalede bulunması.
Şiddet mağdurunun; alıcı cihazı şarj etmemesi, yanında bulundurmaması ve şiddet uygulayana yaklaşması durumlarında izleme personeli tarafından şiddet mağduruna ulaşılarak gerekli yönlendirme ve bilgilendirme yapılır
- ŞİDDET UYGULAYANIN ELEKTRONİK KELEPÇE KARARINA UYMAMA NETİCESİNDE BU İHLALİN YAPTIRIMI NE OLUR?
Elektronik kelepçe kararı verildikten sonra şiddet uygulayana elektronik kelepçe takılır. Elektronik kelepçe takıldıktan sonra da 7/24 sistem üzerinden kontrol edilmeye başlanır. Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi’nde (GAMER) Elektronik İzleme Merkezi bulunmaktadır. Şiddet mağduru ve şiddet uygulayanın kararda belirtilen hususlar doğrultusunda sistem üzerinden izlenmesi, izleme merkezinde gerçekleştirilir. Şiddet uygulayanın , şiddet mağduruna yaklaşmaması gereken asgari mesafe bilgisi izleme merkezinde sisteme kaydedilir ve şiddet uygulayan tarafından girilmemesi gereken tampon bölge ve yasak bölge harita üzerinden işaretlenir. Kararın uygulanmasına ilişkin izleme süreci, taraflara izleme ünitelerinin teslimi ile başlar ve geri alınmasıyla sona erer. Şayet bu kararın ihlal edilmesi tespit edilirse bu durumda önce şiddet uygulayanla temasa geçilir ve uyarılır. Aynı zamanda şiddet mağduruna da haber verilerek durum bildirilir ve güvenli bir yere geçmesi konusunda bilgi verilir. Bazen taraflar habersiz olarak birbirlerine yaklaşabiliyorlar. Bu durumda bir değerlendirme yapılarak durum takip edilir. Eğer şiddet uygulayan yapılan uyarı sonrası şiddet mağduruna yaklaşma konusunda ısrar eder ve uyarıya rağmen bulunduğu ortamdan uzaklaşmazsa kolluk birimleri tarafından duruma müdahale edilir. Kolluk birimleri yapılan bu ihlal neticesinde bir tutanak düzenleyerek bu tutanağı ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi) ve kararı veren aile mahkemesine gönderir.
Bu tedbir kararına aykırı hareket sonrası şiddet uygulayana hâkim tarafından tedbirin niteliğine göre 3 günden 10 güne kadar zorlama hapsi kararı verilir. Bu ihlalin tekrarı halinde ise zorlama hapsinin süresi değişir.
- ELEKTRONİK KELEPÇE KARARINA İTİRAZ NASIL YAPILIR?
Aile mahkemesi tarafından elektronik kelepçe takılması konusunda bir tedbir kararı verilmesi durumunda bu karar şiddet uygulayana tebliğ edilir. Kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde bu karara itiraz edilmesi gerekir. İtiraz, kararı veren mahkemeye yapılır. İtirazı değerlendirecek olan mahkeme ise kararı veren mahkemenin numarasını izleyen bir sonraki aile mahkemesidir. İtirazı inceleyen aile mahkemesi kararı bir hafta içinde verir. İtiraz sonucu verilen karar kesindir.
Tedbir kararlarına karşı yapılan itirazı inceleyecek merci, itiraz talebinin kabulüne veya reddine, verilen tedbir kararının kaldırılmasına, uygun görülecek başka bir tedbirle değiştirilmesine veya aynen devamına karar verebilir.
